Το Φρούριο

Το Φρούριο που κτίστηκε από τους Ενετούς- ο γνωστός «Καλές » των Ιεραπετριτών έχει αναγερθεί πάνω στον πιο νότιο μώλο του αρχαίου λιμανιού προς την πλευρά της «Σαρακήνας» και είναι από τα μνημεία εκείνα του παρελθόντος, που η γερή του κατασκευή σε συνάρτηση με τη χρησιμότητά του,  μέχρι τα τελευταία χρόνια του περασμένου αιώνα το έκαναν να διατηρηθεί μέχρι σήμερα, για να θυμίζει δύσκολες για το Έθνος μας εποχές, αλλά και να προβληματίζει και να διδάσκει τους νεώτερους για την αποφυγή λαθών του παρελθόντος.

Η ανέγερσή του είναι πολύ πιθανό να άρχισε γύρω στα 1212, όπως ισχυρίζεται και ο αρχαιολόγος L. Mariani, από το Γενοβέζο πειρατή Πεσκατόρε και έκτοτε συνδέθηκε με την ιστορία της πόλης. Το πρώτο, όμως, επίσημο στοιχείο είναι ότι στις 13 Απριλίου του 1307, σε επίσημο έγγραφό της Ενετικής Γερουσίας αναφέρεται η κατασκευή φρουρίου στην Ιεράπετρα. Η επόμενη αναφορά στο φρούριο είναι τον 16ο αι. οπότε και επιβάλεται η επισκευή του ύστερα από το φοβερό σεισμό του 1508 και τις τουρκικές επιδρομές. Φαίνεται, όμως, ότι οι ζημιές ήταν πολύ σοβαρές και δεν έγιναν οι επιδιορθώσεις που χρειάζονταν.
Το 1647, που η Ιεράπετρα έπεσε στα χέρια των Τούρκων, το Φρούριο, παρά τις ταλαιπωρίες του από τον πόλεμο, διατηρήθηκε για τους αμυντικούς σκοπούς των κατακτητών και παρά το ότι έγιναν πολλές μεταρρυθμίσεις κρατήθηκαν και αρκετά ενετικά στοιχεία.

Η σημερινή του ονομασία «Καλές» ασφαλώς είναι παραφθορά της τουρκικής λέξης «κουλές», που σημαίνει πύργος.

Μουσεία

Ταξιδεύοντας κανείς στην Ιεράπετρα, μπορεί να δει εκθέματα που αντανακλούν την καθημερινή ζωή των ανθρώπων- κυρίως της υπαίθρου- και τις ασχολίες τους αλλά και εκθέματα αρχαιολογικής σημασίας. Έτσι, μπορεί να επισκεφθεί:

• το αρχαιολογικό μουσείο Ιεράπετρας
• το Λαογραφικό Μουσείο Βαϊνιάς,
• το Λαογραφικό Μουσείο Μύρτους και μελλοντικά
• το Λαογραφικό Μουσείο Παπαδιανών, το οποίο δεν έχει οργανωθεί ακόμη.